İki Çay, Biri Demli Olsun Metni Cevapları Sayfa 132-133-134-135-136-137-138-139
İki Çay, Biri Demli Olsun Metni Cevapları Sayfa 132-133-134-135-136-137-138-139
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Sevdiğiniz içecekler nelerdir? İsimlerini arkadaşlarınızla paylaşınız.
Sevdiğim içecekler: su, çay, kahve…
İKİ ÇAY, BİRİ DEMLİ OLSUN…
“O çaylar dağları bin parça eder getirir. / Yaşamayı çağıl çağıl getirir.” böyle diyordu Üstat
Sezai Karakoç “Çay” isimli şiirinde… Biz o zamanlar şiiri bilmez, üstadı da tanımazdık. Babalarımız gurbet ellerde çaycılık yaptığından biz de köyde kendimizi bu işe hazırlardık. Zira şehirle ilgili konuşmalarda hep çay kelimesi geçerdi. “Çay ocağı almış.”, “Filancanın yanında çaycılık yapıyormuş.”, “İki ortak çay ocağı devralmış.” gibi.
(…)
O zamanlar çift demlik lükstü. Tek demlik işimizi görürdü. Şeker, çay sıkıntısı da vardı.
Hatta bardaklarımızı arkadaşlarımızla sırayla yudumlardık. Bardak derken o ince belli cam bardağı kastetmiyorum. Maşrapa gibi bu işlevi görecek ne bulursak onunla içerdik. Kara demlikle, ocakla uğraşırken hem baba özlemimizi giderir hem de gelecekteki işimizin hayalini kurardık.
Çünkü başka bir iş bilmezdik. Tabii olarak hayalini de kuramazdık…
Çayı Rizeliler Üretir, Kemahlılar Demler
Karadeniz Bölgesi’nde yetişen çayın en çok üretildiği ilimiz Rize’dir. Çay, Karadeniz Bölgesi’nde üretilmesine rağmen çaycılığı meslek hâline getirenler Erzincanlılardır. Evet, çayı Rizeliler üretir ancak Kemahlılar demler. (…) Çay Kemahlıların işi, aşı, özlemi, hikâyesi, hayatlarının vazgeçilmez bir parçası olmuş bir asrı aşkın zamandan beri.
Çaycılık Mesleğinin Olmazsa Olmazları
(…)
Dışarıdan basit bir iş gibi görünmesine rağmen çaycılığın da kendine has bazı özellikleri ve incelikleri vardır.
Hep sorarız “İyi bir çay demlemenin sırrı nedir?” diye. Pek çok demleme şekli vardır. Ancak en pratik ve bilinen yolu çay paketlerinin üzerinde zaten yazılıdır. Merak edenler buradan bakabilir.
Her işte olduğu gibi çaycılık dediğimiz bu meslekte de kendinizi işinize vermezseniz, yaptığınız işe âşık olmazsanız verim alamazsınız. (…) Temizlik, sağlığa uygunluk, sunum, edep, adap, sır saklamak, tamahkâr olmamak ve süreklilik çaycılık mesleğinin olmazsa olmazlarındandır. Arkadan iple bele bağlanan, biri bozukluklar, diğeri kâğıt para için ayrılmış önde iki cebi bulunan önlük kuşanmadan işe başlanmaz. Servis tam zamanında olacak. Kimin neyi, nasıl, hangi kıvamda içtiğini bileceksiniz.
Kahve köpüksüz olmaz. Çayın belli bir zaman diliminde tüketilmesi gerekir. Şayet böyle olmazsa çay bir müddet sonra kendini bırakır, berraklığı ve tadı bozulur. Müşteri bunun farkındadır ve siz çayı sürekli aynı kıvamda tutmak zorundasınız…
Çaysız Sohbet Ne Mümkün
Bilinen hikâyesi MÖ 2737 yılına kadar uzanan çayın
Avrupa ile buluşması 16. yüzyılın ilk çeyreğine rastlar.
Osmanlı’ya gelişi 19. yy sonları, 20. yy başlarına doğrudur.
Ancak Türklerin, Anadolu’ya gelmeden önce Orta
Asya’da çayla tanıştıkları biliniyor. 1900’lü yıllara kadar çayı tanımayan ve tam bir “kahve tiryakisi” olan ülkemizde bugün çay, sudan sonra en çok tüketilen içecek maddesi hâline gelmiş durumda…
Bir asır önce kahvesiz yapamayan halkımız bugün ince belli cam bardaklarda çayını içmeden güne başlamaz.
Bizim çayla buluşmamız biraz geç olmuş lakin onu en çok biz sevmişiz. Sabah kahvaltısından akşam yemeğine kadar çay içeriz. Misafire çay ikram ederiz.
Çaysız sohbet yapılmaz. Dostluklar oluşmaz. (…)
Çay-simit ikilisi özellikle garibanın dar vakitlerinde yıllarca
“can simidi” oldu.
Çayın Edebiyatı
Çaydan bahsedilir de bunun edebiyatından söz edilmez mi? Çay hakkında araştırmalar yapılmış, önemli sayılabilecek oranda yazı yazılmış ve bunlar kitap hâline getirilmiş. Bu arada çaycılık veya kahvecilik ile ilgili bazı sözler ve kavramlar da oluşmuş. Çay ocaklarında bunlardan bazılarına rastlamak mümkün… İşte çay-muhabbet ilişkisinin ilginç bir yorumu: “Gönül ne çay ister ne çayhane, gönül muhabbet ister çay bahane…” (…) Şair ve yazarlarımız çay temasını edebî eserlerinde severek kullanmış. İşte ünlü edebiyatçılarımızdan çay üzerine söylenmiş sözlerden bazıları: “Çay bulaşıcıdır, efkâr da…” (Bekir Erdoğan), “Çay henüz her şey bitmedi demektir…” (Cezmi Ersöz),
“Biz, çayın yalnızlığa iyi gelen tarafını da severiz. Avuçlarken ince belli bardağı, hücrelere kadar hissettiren sıcaklığında unuttuk yalnızlığı…” (Oğuz Atay), “Şimdi ölsek en fazla kahvede çaylar soğur…” (Yılmaz Odabaşı).
Robotun Çayı İçilir mi?
Demleme, servis yapma, içim şekli gibi ritüeller bölgelere göre değişse de değişmeyen tek şey var: Çayın muhabbete vesile olması. Zira bir çay içimi de olsa endişeden, üzüntüden uzak keyifli bir zaman dilimi herkese iyi gelir. Hangi biçimde içerse içsin insanımızın ortak tutkusu ise cam bardaktır. Çay içerken rengini görmek, sıcaklığını hissetmek hatta çayı karıştırırken o cdan çıkan büyüleyici sesi duymak isteriz. Günümüzde çayın insan biyolojisi ve psikolojisine olumlu katkısı bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmış durumda. (…) Hasılı çay günümüzde, üretiminden paketlenmesine, içiminden muhabbetine hatta edebiyatımıza kadar bütün safhalarıyla hayatımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Ne yazık ki çay ocakları da günümüzde robot ve ketıl gibi endüstriyel ürünlerin kıskacı altında.
(…)
Köşede bucakta kalanlar çoktandır piyasadan çekildi. Beyoğlu-Karaköy, Eminönü-Kapalıçarşı gibi önemli merkezlerde, büyük hanların içerisinde zamana direnen, geleneği sürdüren çay ocakları bir nebze de olsa yüreğimize su serpiyor. Bunlar bize göre artık yaşayan birer efsane.
İyi ki Sevda Yüklü Kara Demliklerimiz Var
Fırsat buldukça her yıl yaklaşık 1100 kilometrelik yolu göze alıp Kemah’a gitmeye, eskiden olduğu gibi yine kara demlikte çay içmeye çalışırım. Geçmişi yâd ederim. Diyebilirim ki şu fani hayatta en büyük lüksüm budur. Kemah’a giderim gitmesine lakin şairin dediği gibi: “Çay içilen her yer bizim memleketimizdir.” İyi ki çayımız, çaycılarımız, sevda yüklü kara demliklerimiz var…
Nidayıi SEVİM
(Kısaltılmıştır.)
Nidayi Sevim: Hayatı ve Edebi Kişiliği
Hayatı:
- 1967 yılında Erzincan’ın Kemah ilçesinde doğdu.
- İlk ve orta öğrenimini memleketinde tamamladı.
- Anadolu Üniversitesi Sosyoloji bölümünden mezun oldu.
- Çeşitli firmalarda satış temsilcisi olarak görev yaptı.
- Tarihi eserlere olan ilgisi nedeniyle Arapça ve Osmanlıca eğitimi aldı.
- Kültürel mirasımızla ilgili araştırmalar yaptı.
- 2008 yılında “Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği” (ESKADER) kurucuları arasında yer aldı.
- “Türkiye Yazarlar Birliği” üyesidir.
- Evli ve üç çocuk babasıdır.
Edebi Kişiliği:
- Edebiyatla ilgisi lise yıllarında başladı.
- İlk şiirleri lise dergilerinde yayımlandı.
- Çeşitli edebiyat dergilerinde şiirleri, denemeleri ve makaleleri yayımlandı.
- İlk kitabı “Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları: Eyüp Sultan’da Osmanlı Mezar Taşları ve Mezar Kültürümüz” 2004 yılında yayımlandı.
- Bu kitabı, “Osmanlı Mezar Taşlarında Manzum Metinler”, “Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları”, “Yadigâr-ı Güzide İstanbul”, “Efsunlu Güzellikler Şehri İstanbul & Tarihi Mekânlar ve Şahsiyetler”, “Yer Gök Medeniyet”, “Keşfi-i İstanbul III”, “Şehir ve Şuur”, “Manzume-i Nidayi” gibi kitaplar takip etti.
- Eserlerinde daha çok tarihi ve kültürel temalara yer veriyor.
- Osmanlı mezar taşları ve mezar kültürü üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyor.
- Geçmişle gelecek arasında köprü kurmayı ve tarihi değerlerimizi korumayı amaçlıyor.
- Sade ve akıcı bir dil kullanıyor.
- Eserleri ilgiyle takip ediliyor ve edebiyat camiasında saygın bir yere sahip.
Bazı Önemli Eserleri:
- Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları: Eyüp Sultan’da Osmanlı Mezar Taşları ve Mezar Kültürümüz
- Osmanlı Mezar Taşlarında Manzum Metinler
- Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları
- Yadigâr-ı Güzide İstanbul
- Efsunlu Güzellikler Şehri İstanbul & Tarihi Mekânlar ve Şahsiyetler
- Yer Gök Medeniyet
- Keşf-i İstanbul III
- Şehir ve Şuur
- Manzume-i Nidayi
- ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metinden hareketle yanıtlayınız
- Metne göre çay denilince akla gelen şehirlerimiz hangileridir? Bu şehirlerden hangi yönüyle bahsedilmiştir?
Metne göre çay denilince akla gelen şehirlerimiz Rize ve Kemah‘tır.
Rize: Çayın en çok üretildiği şehir olarak bahsedilmiştir.
Kemah: Çaycılığın meslek haline getirildiği şehir olarak bahsedilmiştir. Kemah’ın çayı, demleme şekli ve geleneği ile öne çıktığı belirtilmiştir.
- Yazar, çaycılık mesleğinin olmazsa olmazları arasında neleri söylemiştir?
Yazar, çaycılık mesleğinin olmazsa olmazları arasında şunları söylemiştir:
- Temizlik
- Sağlığa uygunluk
- Sunum
- Edep
- Adap
- Sır saklamak
- Tamahkâr olmamak
- Süreklilik
- Kendini işe vermek
- Yaptığı işe âşık olmak
- Metinde insanımızın çaya olan düşkünlüğü hangi örneklerle ifade edilmiştir?
Metinde insanımızın çaya olan düşkünlüğü çay içmeden güne başlanmaması, misafire ikram edilmesi, çaysız sohbet edilmemesi, simitle beraber en çok tercih edilen içecek olması gibi örneklerle ifade etmiştir.
- Metne göre insanlar neden özellikle cam bardaktan çay içmeyi tercih etmektedir?
Metne göre insanlar, çayın rengini görmek, sıcaklığını hissetmek ve çayı karıştırırken çıkan sesi duymak için cam bardaktan çay içmeyi tercih etmektedir.
- Çayın sizin yaşantınızdaki yeri ve önemi nedir?
Çay, benim için de günlük yaşamın önemli bir parçasıdır. Sabah kahvaltısında, öğleden sonra molalarında ve akşam sohbetlerinde mutlaka çay içerim. Çay, benim için dinlenme, rahatlama ve sosyalleşme aracıdır. Aynı zamanda aile ve dostlarla keyifli vakit geçirmenin de bir sembolüdür.
- Geleneğimizin bir parçası olan çayevlerinin yok olmaması için önerileriniz nelerdir?
Geleneksel çayevlerinin yok olmaması için şunlar yapılabilir:
- Genç nesillere çayevlerinin tarihi ve kültürel önemi anlatılabilir.
- Çayevleri modern ve konforlu hale getirilebilir.
- Çayevlerinde farklı etkinlikler ve atölyeler düzenlenebilir.
- Geleneksel çay demleme teknikleri ve sunum şekli korunabilir.
- Yerel yönetimler tarafından çayevlerine destek verilebilir.
- ETKİNLİK
Kültürümüze yerleşmiş çay ile ilgili cümleler verilmiştir. Yarım bırakılan cümleleri metinle ilişkilendirerek tamamlayınız.
- Çay sohbettir çünkü bir araya getirir, sohbetin başlamasına vesile olur.
- Çay eşitliktir çünkü zenginin de fakirin de sofrasında yer alır.
- Çay davettir çünkü Bir araya gelmek ve paylaşmak için bir bahanedir.
- ETKİNLİK
Çevrenizdeki insanların en çok tercih ettiği içeceklerle ilgili aldığınız notlardan yola çıkarak konuşma yapınız. Konuşmanızı görsellerle destekleyiniz.
Merhaba Arkadaşlar,
Bugün sizlerle çevremizdeki insanların en çok tercih ettiği içecekler hakkında konuşacağım. Bu konuda, yakın çevremdeki insanlara hangi içecekleri en çok tercih ettiklerini sordum ve aldığım cevapları analiz ettim. Ayrıca, internette ve çeşitli araştırma raporlarında da bu konuyla ilgili bilgi edindim.
Araştırmam sonucunda, çevremizdeki insanların en çok tercih ettiği içeceklerin su, çay, kahve ve meşrubat olduğunu gördüm.
Su:
Su, insan yaşamının en önemli unsurlarından biridir ve sağlıklı bir yaşam için her gün bol miktarda su içmek gereklidir. Araştırmamda çevremdeki insanların büyük çoğunluğunun her gün en az 2 litre su içtiğini gördüm.
Çay:
Çay, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir ve birçok insan tarafından günün her saatinde tüketilmektedir. Araştırmamda çevremdeki insanların büyük çoğunluğunun her gün en az 2 bardak çay içtiğini gördüm.
Kahve:
Kahve, son yıllarda Türkiye’de oldukça popüler hale gelmiştir. Özellikle gençler tarafından sıklıkla tüketilmektedir. Araştırmamda, çevremdeki insanların yaklaşık %40’ının her gün kahve içtiğini gördüm.
- ETKİNLİK
Çay demlemek için yapılması gerekenleri işlem basamaklarına göre yazınız.
Malzemeler:
- Demlik
- Su
- Çay
- Şeker (isteğe bağlı)
İşlem Basamakları:
- Suyu Kaynatın:Temiz bir demliğe taze su koyun ve ocağa koyun. Suyun kaynamaya başladığını göreceksiniz.
- Suyu Demliğe Dökün:Su kaynadıktan sonra ocaktan alın ve demliğe bir miktar sıcak su dökün. Bu, demliği ısıtmaya ve çayın daha iyi demlenmesini sağlamaya yardımcı olacaktır.
- Çayı Ekleyin:Demliğe istediğiniz miktarda çay ekleyin. Genellikle bir bardak su için bir tatlı kaşığı çay yeterlidir.
- Kaynayan Suyu Dökün:Kaynayan suyu demliğe yavaşça ve dairesel hareketlerle dökün. Bu, çayın eşit şekilde demlenmesini sağlayacaktır.
- Demliği Kapatın:Demliği kapatın ve 10-15 dakika demlenmeye bırakın. Demleme süresi, çayın türüne ve istediğiniz demleme kıvamına göre değişebilir.
- Çayı Süzün:Demleme süresi tamamlandıktan sonra, demliği ocaktan alın ve çayı süzün.
- Çayı Servis Edin:Çayı bardaklara veya fincanlara dökün ve isteğe bağlı olarak şeker ekleyin.
Püf Noktaları:
- Taze ve kaliteli çay kullanın.
- Suyun kireçli olmamasına dikkat edin.
- Çayı çok fazla demlemeyin, bu acılık verebilir.
- Çayı sıcak servis edin.
- Demliği her kullanımdan sonra yıkayın ve kurulayın.
- ETKİNLİK
Çay, kahve gibi insanlarımızın çok tükettiği içeceklerin günlük hayatımızdaki yerini anlatan bir yazı yazınız. Yazınıza uygun bir başlık belirleyiniz.
Sıcak Bir Yudum Hayat: Çay ve Kahvenin Günlük Yaşamdaki Yeri
Çay ve kahve, Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan ve günlük hayatımızın vazgeçilmez birer parçası haline gelen iki sıcak içecek. Sabahın ilk ışıklarından gecenin geç saatlerine kadar her an yanımızda olan bu içecekler, sadece keyifli birer yudumdan öte, pek çok anlam ve duyguyu da barındırıyor.
“Günlük Yaşamın Vazgeçilmezi: Çay ve Kahve”
Günlük yaşamımızda içeceklere ayrı bir önem veririz. Özellikle Türk kültüründe çay ve kahve gibi içecekler sadece birer içecek olarak değil, aynı zamanda sosyal etkileşimlerin ve keyifli sohbetlerin bir parçası haline gelmiştir. Sabah kahvaltılarının vazgeçilmez tamamlayıcısı olan çay ve kahve, gün boyunca enerjimizi artırır ve mola verdiğimizde bizi rahatlatır.
Çay, ülkemizde en çok tüketilen içeceklerin başında gelir. Her an içilebilen ve her ortamda sunulan çay, misafirliklerin ve toplu sohbetlerin olmazsa olmazıdır. Demliği kaynarken yayılan o muhteşem koku, çayın hazırlık aşamasının da keyfini çıkarır. Üzerine biraz limon sıkılmış, çayın yanında sunulan lezzetli kurabiyeler ya da poğaçalar da çay keyfini tamamlar.
Kahve ise birçok kişi için günün başlangıcıdır. Sabah kahvesi ritüeli, bir fincan kahve eşliğinde güne başlamak anlamına gelir. Kokusuyla uyanıklığı çağrıştıran kahve, gün içinde değişik lezzetlerle ve sunumlarla tüketilir. İş yerinde bir araya gelinen mola zamanlarında, arkadaşlarla kahve içmek ve günlük olayları paylaşmak adeta bir gelenektir.
Her ne kadar çay ve kahve bir içecek olsa da, aslında bu iki içecek yaşam tarzımızın bir yansımasıdır. Sosyal ilişkilerimizin derinleştiği, yeni arkadaşlıklar kurduğumuz ve sevdiklerimizle vakit geçirdiğimiz anlar, çay ve kahve eşliğinde daha da anlamlı hale gelir. Bu nedenle çay ve kahve sadece bir içecek değil, aynı zamanda günlük yaşamımızın vazgeçilmez bir parçasıdır.